YoYo pitanja

Najbitnija stvar kod jojovanja je sam yo-yo, ali kako uopšte odabrati onaj pravi?

Najskuplji model ne mora da znači da je i bolji. Ako tek počinjete sa igrom, trebali bi odabrati yoyo koji ima responsive sistem. To znači da se yo-yo vrti na kraju kanapa, ali se može i vratiti ka ruci kada se trgne ruka na gore.

Najbitniji trik sa kojim se treba započeti igranje yoyo-em je pravilno bacanje i vraćanje yoyo-a u ruku. Iako se neki yoyo-i za početnike mogu lako pretvoriti u ne-responsive yoyo-e menjanjem kugličnog ležaja, potrebno je savladati naprednije trikove da bi se yoyo vratio u Vašu ruku.

Trikovi za početnike su lakši za savladavanje sa yoyo-em koji je dizajniran upravo za tu svrhu i ako napredujete postepeno, možete naučiti nove yoyo trikove svakog dana.

Hodajte, ne trčite. Ukoliko na početku odaberete advanced yoyo za učenje mnogo teže ćete savladati pravilno učenje i izvođenje trikova.

Postoje razni takozvani "stilovi" yoyoinga. Od tih stilova ukupno 5 je prepoznato na takmičenjima po svetu. Označavaju se sa brojem i slovom "A" (1A, 2A, 3A, 4A, 5A).

1A

Najpopularniji stil sa kojim igrači počinju.
To je rotiranje yoyo-a koji je zakačen kanapom za prst.

2A/Looping

Yoyo-anje sa dva uska yoyo-a koja su podešena na responsive igru. Igrač ih baca oba odjednom u “looping” stilu.

3A

Dva yoyo-a koja se vrte, koriste se za izvođenje trikova sa kanapom. Ovo je u stvari dvoruka verzika 1A trikova.

4A/Offstring

Ovde se koristi veliki yoyo koji nije povezan kanapom. Možete bacati yoyo u vazduh i manervisati sa njim oko svog tela.

5A/Freehand

Mali, teži objekat koji se zove protivteža je zakačen za omču (deo za prst) na kraju yoyo-a umesto za Vaš prst.

Najbolji način učenja trikova je od drugih yoyo igrača. Druge opcije su iz videa ili slika. Možete koristiti i TRIKOVI deo našeg sajta, kada ih savladate možete početi sa pretragom na internetu i Youtube-u ili samo da smislite svoje trikove.

Međutim, bitno je da se postepeno uče trikovi od lakših, osnovnijih i samo kada ih savladate da nastavite na naprednije trikove.

Najbitniji trik je zavrteti yoyo i vratiti ga u ruku. Praktično svi ostali trikove poizvlaze iz ovog trika. Naziv ovog trika je Sleeper.

Na početku možete postepeno pokušavati duže Sleeper-e povećavajući vreme trajanje jednog. Kada ste savladali Sleeper i možete ga sa lakoćom izvoditi (vrteti yoyo najmanje 10 sekundi i vratiti ga nazad u ruku) onda možete nastaviti na sledeće trikove.

Ležaj je esencijalni deo koji razdvaja stare klasične yoyo-e od modernih freestyle yoyo-a.

Zahvaljujući ležaju yoyo može da se vrti mnogo duže na kraju kanapa i ovo omogućava razvoj mnogih novih izazova i kompleksnih trikova.

Kao standardni se koriste ležajevi A, C, D u yoyo-ima.

Pri tome veličina C se koristi u 99% današnjih yoyo-a.

A se takođe povremeno naziva "malim ležajem". Moguće ga je staviti u yoyo-e koji su tipa Loop i u još par modela.

D je dimenzija koju su nekada koristile kompanije u Evropi. Danas se gotovo uopšte ne koristi.

Pored širine, debljina je takođe značajna kod ležajeva.

Half Spec je oznaka koja govori da je ležaj upola debljine standardnog ležaja. Ovakvi ležajevi se koriste u yoyo-ima za početnike da bi se pravilno vratio yoyo. Uglavnom se ovaj ležaj može zameniti ležajem klasične veličine čime će yoyo preći iz responsive u ne-responsive sistem.

RAVAN (flat) - klasični ravan ležaj.

KONKAVAN (concave, Venter Trac bearing) - ležaj koji ima profil u obliku slova "U". Ovo je zato da bi se kanap držao više sredine i da bi se smanjilo trenje kanapa naspram zidova yoyo-a. Kao rezultat yoyo se vrti malo duže i kanap se može saviti nekoliko puta na mesto ležaja.

Postoje razni oblici profila ležajeva koji se razlikuju u detaljima. Ovo su zapravo varijacije individualnih proizvođača. Najpoznatije su Center Trac, DS, Pixel, Concave bearing.

Broj kuglica
Ovo pravilo se ne odnosi na ležajeve: "Što je više kuglica, bolji je ležaj". Zapravo, kvalitet obrade je mnogo važniji. Na tržištu se mogu naći ležajevi sa 8, 10, 12 ili 16 kuglica kao standardni. Ležajevi sa više kuglica se uglavnom vrte duže i prave manje buke.

Da bi ležaj što duže trajao potrebno ga je podmazati. Međutim, problem nastaje kada sipate lubrikant na ležaj on će se manje vrteti i može da se desi da ne-responsive yoyo postane responsive, tačnije yoyo koji se vraća trzajem ruke.

Igrači yoyo-a osuše, odmaste, očiste, i obrišu ležajeve sa tehničkim benzinom ili benzinom za upaljače. Tako osušen ležaj se više vrti.

Sa vremena na vreme mogu zapasti sitne čestice unutar ležaja, bilo to prašina, komadi kanapa, sam kanap ili delići samog ležaja. Ležaj se u tim situacijama ne ponaša kako bi trebaoi glasniji je zvuk yoyo-a nego inače, a samo okretanje nije više glatko i može da se zaglavi yoyo. U tim slučajevima je potrebno očistiti ležaj.

Ovo možete proveriti kada uklonite ležaj i zavrtite ga prstom. Ako se ležaj vrti nekoliko sekundi onda je sve u redu, ukoliko se ne vrti - potrebno ga je očistiti.

Čišćenje ležaja

Pripremit malu posudu u koju ćete sipati dovoljno tehničkog benzina tako da je ležaj u potpunosti potopljen.

Otkačite ležaj - koristite iglu ili čiodu da biste oslobodili igle koje ga drže sa strana (tabovi sa strana). Ovaj korak nije u potpunosti neophodan, ali će vam omogućiti bolje čišćenje ležaja. Zatim ubacite ležaj u posudu sa benzinom, malo protresite i sačekajte neko kraće vreme da bi se prljavšina isprala. Izvadite ležaj, osušite ga ubusom i ostavite da se još prosuši. Možete ubrzati proces sušenja, na primer time što ćete vrteti ležaj velikom brzinom (nekom višenamenskom bušilicom, tipa Dremel alati), gde će se ležaj osušiti momentalno zahvaljujući centrifugalnoj sili.
- Ako vam čišćenje ležaja nije pomoglo, slobodno ponovite proces nekoliko puta.

Uklanjanje ležaja

Ležaj se može ukloniti na nekoliko načina:
Ručno - kod nekih yoyo-a se jednostavno uklanja ležaj rukom ili sam ispradne kada se yoyo rastavi.

Multitool/izvlačivač ležaja - poseban alat koji je kreiran specifično za ovu radnju. Istovremeno, ako se osovina nalazi na istoj polovini gde je i ležaj, pokušajte odšrafiti osovinu pre skidanja ležaja. Ako niste uspeli skunuti ležaj budite pažljivi da ga ne oštetite. Multitool alatka taman ulazi u unutrašnji stranu ležaja, tamo je stavite i onda uklonite ležaj okretanjem sa strane na stranu.

Klešta - postoji rizik od oštećenja ležaja ovom metodom i morate biti posebno pažljivi. Prekrijte ležaj krpom ili nekim tanjim peškirom, zatim prislonite klešta (takozvane kombinirke) su taman veličine da stanu preko ležaja, zatim isto kao što bi sa Multitool alatkom mrdajući sa jedne na drugu stranu, okrećući ležaj, uklonite ga sa kombinirkama. Nemojte previše stisnuti ležaj sa kleštima da biste izbegli oštećenje ili drobljenje ležaja.

Kanap - ako nemate Multitool ili klešta, još uvek postoji način za uklanjanje ležaja uz pomoć kanapa. Odvrnite yoyo, stavite korišćeni kanap preko ležaja, a zatim zašrafite, sastavite, yoyo. Uz malo sreće, kanap će se naći ispod ležaja sledeći put kada odvrnete yoyo, a tada sve što trebate da uradite jeste da jako povučete kanap. Ponekad je potrbno malo strpljenja i na žalost ova metoda ne uspeva 100%.

Da bi se yoyo vrteo i vratio se u ruku, potrebno je određeno trenje, koje se u modernim yoyo-ima osigurava response sistem. Bez njega bi se kanap samo razmotao od yoyo-a i yoyo se ne bi vrteo na njegovom kraju, a potom se vratio u ruku.

Ako ovaj sistem ne radi pravilno onda se yoyo ne samo loše vrati, nego se i krivi.

Najčešći povratni sistem danas je takozvani PAD.

Response pad - je silikonski prsten koji se nalazi blizu ležišta.
Postoji u nekoliko veličina i vrsta. Većina kompanija koristi uske pad-ove, odnosno "narrow pads". Ranije su u širokoj upotrebi bili drugi sistemi:

Starburst - plastične izbočine u obliku zvezde
O ring - gumeni prsteni. Danas se mali pečat koristi ispod oznake, koji je deo hubstack sistema.

Kada promeniti PAD: Obično je potrebno nekoliko meseci da bi se padovi istrošili. Tada su manji po izgledu ( više nisu u ravni ili su slabo poravnati sa telom yoyo-a). Ovo ćete primetiti po svojstvima yoyo-a, koji se manje vrti u odnosu na prethodnu igru kada podjednako jako bacite yoyo, a i manje je osetljiv na bind (vraćanje ne-responsive yoyo-a u ruku). 

Kako zameniti PAD: PAD slično deluje kao i stiker. Uklonite papirni deo da biste otkrili lepak koji se nalazi ispod, a zatim ga zalepite za zid yoyo-a. Pre nego što stavite novi PAD, uverite se da ste temeljno uklonili stari pad, uključujući i lepak.

*Ponekad za održavanje pravilne osetljivosti yoyo-a potrebno je zameniti jedan PAD, ali je uglavnom bolje zameniti oba.

1A - osnovni stil igre yoyo-a sa kojom svi počinju, kanap yoyo-a je zavezan sa jedne strane za yoyo, a sa druge za vaš prst.

2A - yoyo stil igre sa istovremenim korišćenjem 2 yoyo-a, još jedno ime za ovaj stil je "looping".

3A - stil yoyo igre gde se koriste 2 yoyo-a u isto vreme, na način koji je opisan u stilu 1A.

4A - stil yoyo igre gde je kanap povezan na prst, ali ne i za yoyo, još jedan termin za ovaj stil je "offstring".

5A - stil yoyo igre gde je kanap zavezan za yoyo, ali ne i za prst ruke, već se koristi protivteža an drugom kraju yoyo-a, drugi termin za ovu igru je "freehand" ili "protivteža".

AP - skraćenica koja ima 2 značenja:
1) Asia Pacific - jedan od najvećih takmičenja u svetu, regionalni šampionat Azije i ostalih pacifičkih država
2) Artistic Performance - uprava u većim državama, gde se samo umetnički izraz vrednuje, ne tehničko izvođenje trikova.

Axle - odnosno osovina, komponenta koja drži dve polovine yoyo-a zajedno

Bearing - odnosno ležaj, deo yoyo-a za koji se može smatrati da se yoyo vrti oko njega nakon bacanja sa jedne strane kanapa, postoje nekoliko osnovnih veličina: 
A - u većini plastičnih i Duncan yoyo-a
C - najčešća korišćena veličina za YYF, CLYW, C3 i druge yoyo-e.
D - koristi se u većini HSPIN yoyo-a.

Beadblast - površinski tretman yoyo-a, mat boje na prvi pogled, koji je bolje opremljen za trljanje yoyo-a, odnosno kada se trik izvodi uz delove tela koje yoyo dotiče.

Bind - trik kroz koji se ne-responsive yoyo vraća u ruku

Butterfly - osnovni izgled yoyo-a (oblik koji se širi od centra ka ivicama, tipičan kod yoyo-a sa kanapima)

C3yoyodesign - proizvođač yoyo-a iz Hong Konga

Center Trac - specijalna osovina sa oblikom u vidu \ _ /, koji usmerava kanap ka centru, što dovodi do manje trenja i lomljenja ležaja

CLYW, Caribou Lodge - proizvođač yoyo-a iz Kanade

Combo - nekoliko yoyo trikova neprimetno izvedenih zaredom 

Contest - oznaka za bilo koje takmičenje

Counterweight - odnosno protivteža, još jedno ime za yoyo stil igranja poznatog kao i 5A ili za samu protivtežu koja se koristi u tom stilu igre.

CYA, Czech Yoyo Association - za takmičenja, takmičari dobijaju različiti broj bodova, koji su uključeni u sveukupnom rangiranju i pobednik je takmičar sa najviše bodova.

Ceramic bearing - odnosno keramički ležaj, poseban ležaj koji u sebi ima keramičke kuglice, tako da se ležaj duže i bolje vrti, ali je istovremeno teži za održavanje.

Concave bearing - konkavni ležaj, odnosno specijalni ležaj u obliku slova "U" koji usmerava kanap više na sredinu, što kao rezultat smanjuje trenje i lom.

Delrin - posebna vrsta plastike od koje se pravi yoyo, nije liveni yoyo, ali se seče, tako da se na ovaj način proizvode yoyo-i većeg kvaliteta i samim tim skuplji.

Ding - ogrebotina na metalnom yoyo-u.

Double Dragon - stil igre yoyo-a, gde su dva kanapa istovremeno vezana za jedan yoyo.

Duncan - proizvođač yoyo-a u Americi

EYYC, European Yoyo Championship - evropski šampionat, prvi i veoma dugo i poslednji šampionat je bio 1953. godine, ali se od 2010. godine redovno održava u raznim evropskim gradovima.

EYYM, European Yoyo Meeting - događaj koji se ne svodi na takmičenja, već o sastancima o yoyo-ima i druženju igrača, svake godine se održava u raznim evropskim državama.

Fast challenge - takmičenje u kojem se gleda koji od dva takmičara će najbrže izvesti 10 osnovnih trikova zaredom.

Finger grind - posebna vrsta grinda, gde se yoyo vrti horizontalno na vrhu prsta igrača.

Fixed axle - odnosno fiksirana osovina, yoyo koji ima fiksnu, nerotirajući centar.

Freehand - kada je napisana reč malim početnim slovom odnosi se na vrstu yoyo igre (5A), kada je napisana reč "Freehand" sa velikim početnim slovom odnosi se na legendarni yoyo Duncan proizvođača.

Freestyle - način izvođenja trikova na takmičenju, gde se takmičarima pripisuje vreme (1, 2, ili 3 minute u zavisnosti od kategorije) u okviru kojeg mogu da izvode bilo koje trikove uz sopstvenu muziku.

Frontstyle - trikovi koji se izvode direktno iz Sleeper-a, suprotno od sidestyle.

Gap - mesto na kojem se nalazi kanap

Grind - trik u kojem yoyo direktno dotiče delove rela, ruku, prste i drugo.

Gyroscopic flop - trik u kojem se yoyo vrti oko svoje horizontalne osovine.

Horizontals - trikovi u kojima se yoyo kreće u horizontalnom položaju.

Hub - ispupčenja sa stranica yoyo-a, koje sakriva osovinu.

Hubstack - plastični deo koji se naslanja na hub i na ležaj, zahvaljujući kojem se yoyo ne prestaje vrteti kada se uhvati u ruku.

Imperial - osnovni oblik yoyo-a koji izgleda kao ( ), pogodan i tipičan za looping yoyo-e.

IYYF, International Yoyo Federation - internacionalna yoyo federacija, koja je uglavnom odgovorna za WYYC

Judge - odnosno sudija, osoba koja ocenjuje yoyo takmičenja

Laceration - trik u kojem se kanap pomera tako da napravi petlju, u koju se uhvati yoyo

Laser engraveing - odnosno lasersko graviranje, slika i tekst uglavnom bele boje na yoyo-u.

Looping - stil yoyo igre koje je pomenut u delu 2A.

Mega - bilo šta moćno

Mint - 100% originalno stanje yoyo-a, bez ogrebotina i udubljenja, kao da je upravo raspakovan iz kutije, potpuno now

Mod - bilo koja promena u izgledu ili kontrukciji yoyo-a osim one koja je urađenja u njegovoj proizvodnji.

Modified - osnovni oblik yoyo-a koji nalikuje na | |,kombinacija između Imperial i Butterfly oblika.

Moebius - stil igre yoyo-a, u kojem se petlja, koja se inače obmota oko prsta, rasteže i trikovi se izvode sa ovom petljom.

Mount - naziv za različito isprepletani kanap između ruku na kojem se nalazi yoyo.

Metal yoyo - yoyo koji je napravljen od metala, najčešće od legure aluminijuma, koji nastaje sečenjem, čime se kreiraju serije od stotine komada.

Nationals - nacinalni šampionat bilo koje države, ovaj termin sa velikim početnim slovom se koristi za SAD šampionat.

Near mint - stanje yoyo-a koji je 90-95% netaknutom, sa nekoliko manjih ogrebotina.

NYC, North Yoyo Contest - češko takmičenje koje se svake godine održava ne proleće u Ústí nad Labem, sa prvim održanim takmičenjem 2007. godine.

OD, 1D, OneDrop - proizvođač yoyo-a u Americi.

Offstring - ime za stil igranja yoyo-a, poznat kao 4A.

O-ring - povratni sistem, koji YYJ koristi za neke svoje yoyo-e i koji se sastoji od gumenih prstena sa obe strane yoyo-a.

PAD - trenutno jedan od najčešćih tipova zamenljivih povratnih sistema, postoji u nekoliko veličina.

Plastic yoyo - odnosno plastični yoyo, yoyo koji je napravljen od plastike, koji se izliva u modle, čime se prave serije od stotine delova.

Pog - uglavnom plastične ploče koje prekrivaju stranice yoyo-a, koristi ih Duncan proizvođač u nekim modelima.

Responsive - yoyo koji se vraća u ruku sa povlačenjem, odnosno trzajem ruke igrača, savršen za početničke trikove.

Response sistem - svaki yoyo se vraća u ruku zahvaljujući različitim sistemima, trenutno dominantan je sistem lepljivih prstenova, koji se minimalno troše.

Shape - oblik yoyo-a, obično su to oblici Imperial, Modified i Butterfly

Side Effect - posebna vrsta sredine yoyo-a koja se može zameniti, tipična za OneDrop yoyo-e.

Sidestyle - trikovi koji se izvode iz bačenog Breakaway-a, suprotno od frontstyle trikova.

Slack - čest naziv za yoyo trik koji koristi yoyo petlju napravljenu od kanapa.

Sleeper - osnovni trik gde se yoyo vrti na kraju kanapa.

SLYZ, Super Libový Yoyo Závody - češko takmičenje koje se svake godine održava na jesen u Kralupy nad Vltavou ili u njegovoj neposrednoj blizini, sa prvim takmičenjem održanim 2008. godine.

SMYC, South Moravia Yoyo Contest - češko takmičenje koje se svake godine održava na prelazu iz proleća na leto u Moravský Krumlov, sa prvim takmičenjem održanim u 2008. godini.

Smooth - pohvalni izraz koji znači uglađen, bez problema, graciozan bilo da se odnosi na sam yoyo, igrača ili trik.

Snow tire - specijalna veličina povratnog sistema za yoyo-e od CLYW-a.

Spacer - komponenta u nekim yoyo-ima koja drži ležaj na mestu da bi se mogao glatko okretati.

Starburst - metod povratnog sistema, koji se rešava reljefnom zvezdom sa obe strane yoyo-a, za njega nije potrebna zamena.

String - odnosno kanap, se odnosi na kanap yoyo-a, koji se pravi od različitih materijala (čistog pamuka, čistog poliestera, kombinacijom dva navedena, najlona i drugih).

Suicide - vrsta trika u kojem igrač pokušava da uhvati petlju sa prstima koja leti u vazduhu ispred njega.

TP, Turning Point - proizvođač yoyo-a u Japanu, vlasnik je Kentaro Kimura

Tricklist - metoda igre na takmičenjime, gde takmičari imaju pripisan spisak trikova, koje moraju demonstrirati što pravilnije moguće, tipično je za kategorije za početnike.

Ten balls bearing - u poređenju sa standardnim ležištima, koji imaju 8 kuglica, ležaj sa 10 kuglica je bolji zahvaljujući glatkom radu.

Unresponsive - yoyo koji se ne vraća u ruku nakon bacanja, već se mora vratiti u ruku pomoću binda, kod svih yoyo-a za napredne trikove.

Whip - trik u kojem igrač zamahne kanapom dok isti ne udari u yoyo.

WYYC, World Yoyo Contest, Worlds – svetsko prvensto u yoyo takmičenju.

Weight ring - uglavnom metalni prsten koji je utisnut u plastični yoyo, što kao rezultat ima duži "sleep" (okretanje u mestu) i bolju stabilnost (kao kod Prostar yoyo-a).

X divize - uprava na manjim takmičenjima, u kojima se koriste freestyle trikovi od 2A do 5A.

YYF, YoYoFactory - proizvođač yoyo-a iz Amerike.

YYJ, YoYoJam - proizvođač yoyo-a iz Amerike.

YYO, Yoyofficer -  proizvođač yoyo-a iz Kine.

YYMČR, Yoyo Nationals Czech Republic - takmičenje koje je prvi put održano 2004. godine, svake godine se održava na jesen, najčešće u Ponec pozorištu u Pragu.